Bedrijfsbeëindiging door turboliquidatie aan banden gelegd
Als u bestuurder en aandeelhouder bent van uw BV en u wilt uw onderneming beëindigen, dan kunt u een besluit nemen tot ontbinding van de BV. Het vermogen van de BV wordt vervolgens vereffend: alle baten moeten worden aangewend om de schulden te voldoen. Dit proces wordt ook wel “liquidatie” genoemd.
Als er op het moment van ontbinding wel schulden maar geen baten zijn, dan kan er niets vereffend worden. De wet bepaalt dan dat de BV direct ophoudt te bestaan. Hieraan worden geen nadere eisen gesteld, behalve dat de ontbinding moet worden ingeschreven in het Handelsregister van de KvK. Zo kan de ondernemer een lege BV zonder al te veel formaliteiten beëindigen.
Deze snelle manier van bedrijfsbeëindiging wordt ook wel de “turboliquidatie” genoemd. In de praktijk wordt veel gebruik gemaakt van deze regeling. Van alle geregistreerde ontbindingsbesluiten werd in 2017 en 2018 in meer dan 87% van de gevallen gebruik gemaakt van een turboliquidatie. In 2020 hebben er in totaal 35.800 turboliquidaties plaatsgevonden.
Er is echter veel kritiek op de turboliquidatie, omdat de regeling misbruikgevoelig is. Een BV kan forse schulden opbouwen en worden ontdaan van haar eventuele activa, waarna eenvoudig kan worden overgegaan tot turboliquidatie. De schuldeisers hebben dan het nakijken, vaak ook omdat zij pas in een veel later stadium ervan op de hoogte raken dat hun debiteur niet meer bestaat.
Door de coronapandemie en ondanks de steunmaatregelen van de overheid, hebben veel ondernemers moeten interen op hun reserves en/of hebben zij betalingsachterstanden opgelopen. Een toenemend aantal ondernemers zal willen stoppen met hun bedrijf. Minister Sander Dekker verwacht daarom de komende jaren een toename van het aantal turboliquidaties. Dit zal ongetwijfeld gepaard gaan met een stijging van het aantal misbruikgevallen. De minister heeft daarom een voorontwerp gepubliceerd voor een wet waarmee de turboliquidatie tijdelijk met meer waarborgen wordt omgeven. De bedoeling is dat de wet op korte termijn in werking treedt met een geldigheidsduur van twee jaar, met een mogelijkheid tot verlenging.
Een van de belangrijkste elementen in het voorontwerp is dat schuldeisers een betere informatiepositie krijgen. Bij een turboliquidatie zullen alle schuldeisers actief geïnformeerd moeten worden. Daarnaast moet het (voormalige) bestuur van de ontbonden BV extra stukken deponeren bij het Handelsregister, waaronder actuele cijfers, eventuele ontbrekende jaarrekeningen en een schriftelijke toelichting waarom de activa ontbreken en waarom schuldeisers niet betaald zijn. Deze informatie kan zo nodig door benadeelde schuldeisers gebruikt worden om tijdig effectievere maatregelen te treffen tegen de turboliquidatie.
Daarnaast kan op verzoek van het Openbaar Ministerie de rechter onder omstandigheden aan de betrokken bestuurder een bestuursverbod opleggen. Redenen daarvoor kunnen zijn dat de aangescherpte regeling niet is nageleefd, dat schuldeisers aanmerkelijk zijn benadeeld of dat de bestuurder ook al betrokken is geweest bij andere turboliquidaties. Bovendien wordt het niet voldoen aan de voorgestelde regeling strafbaar gesteld. De vraag is hoe effectief deze sancties in de praktijk zullen zijn, gelet op de beperkte capaciteit van het Openbaar Ministerie.
Op het gepubliceerde voorontwerp zijn inmiddels verschillende reacties verschenen, onder andere van beroepsverenigingen, een adviescommissie en de Raad voor de Rechtspraak. Hoewel enkele onderdelen van het voorontwerp mogelijk nog verduidelijking en aanscherping behoeven, wordt de regeling over het algemeen toegejuicht. Er wordt voor gepleit om de regeling een permanent karakter te geven. Een permanente regeling ter waarborging van de rechten van schuldeisers had de minister overigens al vóór de coronapandemie aangekondigd.
Ondernemers moeten er dus rekening mee houden dat aan een turboliquidatie nadere voorwaarden zullen worden verbonden. Daarnaast zal de positie van schuldeisers erop vooruit gaan. Mede afhankelijk van hoe de tijdelijke wet in de praktijk uitpakt, zal de stap naar een permanente regeling snel gezet kunnen worden.
Nieuws Overzicht